Aanmelden nieuwsbrief
Inhoud winkelwagen
Programma orgelconcert Middelburg 21 januari 2022
Orgelconcert
Middelburg, Nieuwe Kerk
Willem van Leeuwen-orgel (1954)
Dit concert is niet te bezoeken, maar online te beleven via
het YouTube-kanaal van Minne Veldman
- Herman van Vliet (1941-2018)
Variaties, Fuga en Finale Psalm 100 - Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Trio Sonata 2 c-moll, BWV 526
* Vivace
* Largo
* Allegro - Sigfrid Karg-Elert (1877-1933)
Festliche Musik alla Händel
"Lobet den Herren mit Pauken und Zimbeln schön"
(Portraits nach Palestrina bis Schönberg, opus 101) - Johann Peter Kellner (1705-1772)
Choralvorspiel
"Was Gott thut, das ist wohlgethan" - Alexandre Guilmant (1837-1911)
Troisième Sonate en ut mineur, opus 56
* Preludio
* Adagio
* Fuga - Luigi Bottazzo (1845-1924)
Melodia
(Sei Somposizioni per Organo, opus 120) - Emma Lou Diemer (1927)
Fiesta - Minne Veldman (1980)
Orgelkoraal Psalm 26 vers 2
"Beproef, vrij van omhoog"
(Koraalbewerkingen deel 9) - Feike Asma (1912-1984)
Fantasie over het koraal
"Dankt, dankt nu allen God"
Op vrijdag 21 januari 2022 is de Nieuwe Kerk in het Zeeuwse Middelburg de plaats voor mijn wekelijkse online-orgelconcert. Het prachtige orgel in deze goed klinkende kerk is in 1954 gebouwd door de firma Van Leeuwen uit Leiderdorp. Het vorige Middelburgse orgel was in de oorlog verloren gegaan. Het nieuwe instrument werd gebouwd in de fraaie historische kas van het orgel dat Johannes Duyschot in 1691 bouwde voor de Oude Lutherse Kerk in Amsterdam. In de huidige tijd zou dit Duyschot-orgel als zeer waardevol beschouwd en behandeld worden, maar er is een tijd geweest waarin dat heel anders was. Bij het 200-jarig bestaan van de Lutherse Kerk in Amsterdam, in 1884, was het instrument uit de mode, probeerde men het te verkopen maar raakte men het aan de straatstenen niet kwijt, en werd het vervolgens vervangen door een drieklaviers instrument van de firma Witte. Het Rijksmuseum kreeg het orgel in bruikleen, maar zag helaas geen waarde in het pijpwerk, zodat dit verloren ging. Alleen de orgelkas kreeg een plaats in het Rijksmuseum. In 1954 is deze orgelkas door de Lutherse Gemeente aan het Spui in Amsterdam geschonken aan de Hervormde Gemeente te Middelburg, waarna Van Leeuwen er een nieuw binnenwerk in bouwde. In 2004 is het orgel door Flentrop gerestaureerd.
Een van de bekendste leerlingen van Feike Asma was Herman van Vliet. Jarenlang was hij organist van de Grote of Sint Joriskerk te Amersfoort. Hij was van grote waarde voor de orgelwereld, natuurlijk door zijn vele orgelconcerten, maar ook onder meer door zijn CD-label Festivo, zijn bladmuziekuitgeverij Musiscript en zijn eigen orgelcomposities. In 2018 is Herman van Vliet overleden. Zijn mappen met eigen werken kwamen bij André van Vliet terecht. Die zegt daarover: "De vele onbekende notaties geven ons een nog bredere kijk op de veelzijdigheid van deze organist. Het ontcijferen van het veelal onleesbare handschrift heeft de nodige moeite gekost. Maar deze moeite werd altijd beloond. Zowel de grote als de kleinere composities getuigen van vakmanschap en creativiteit. De pennenvruchten van Herman van Vliet hebben altijd een speciale plaats ingenomen binnen de koraalkunst van Nederlandse bodem." Dankzij het geweldige werk van André van Vliet en enkele anderen zijn er inmiddels twee nieuwe bundels met orgelwerken van Herman van Vliet verschenen. In Middelburg begin ik mijn concert met een van deze nieuw verschenen composities: Variaties, Fuga en Finale over Psalm 100.
Als tweede vermeldt het programma een triosonate van Johann Sebastian Bach. Vorige week speelde ik in Schiedam Sonata 1, deze week in Middelburg Sonata 2 en volgende week in Rotterdam Sonata 3. De drie delen van de tweede sonate zijn: Vivace (levendig) - Largo (breed, langzaam) - Allegro (snel).
Een van de grote componisten uit de Duitse Romantiek was Sigfrid Karg-Elert. Zijn opus 101 is een serie "Portraits nach Palestrina bis Schönberg". Het bekendste deel van deze serie is het portret van Georg Friedrich Händel, met als titel: Festliche Musik alla Händel "Lobet den Herren mit Pauken und Zimbeln schön".
De Duitse organist, componist en orgelbouwer Johann Peter Kellner (1705-1772) was een leerling van Johann Sebastian Bach. Ook werkte hij met hem samen. Zo bewerkte en vermenigvuldigde hij composities voor Bach en ook van Bach. Er zijn stemmen die beweren dat hij de eigenlijke componist zou zijn van Bachs beroemdste orgelwerk, de Toccata con Fuga in d-moll (BWV 565). Ook zijn zoon Johann Christoph Kellner was organist en componist. Ik speel van deze Bachleerling een Choralvorspiel in triovorm over het bekende gezang "Was Gott thut, das ist wohlgetan".
Van de Franse 19e eeuwse componist Alexandre Guilmant speel ik deze keer een van zijn 8 orgelsonates: Troisième Sonate en ut mineur, opus 56 (3e Sonate in c kleine terts). Deze sonate bestaat uit drie delen: een virtuoos Preludio, een sfeervol Adagio en een mooie Fuga.
De Italiaanse organist en componist Luigi Bottazzo werd op 9 juli 1845 geboren in Presina di Piazzola en overleed op 29 december 1924 in Padova. Op 9-jarige leeftijd verloren hij door een ongeval zijn gezichtsvermogen. Hij studeerde muziek aan het Blindeninstituut in Padua en werd daar later zelf benoemd tot leraar harmonie, contrapunt en orgel. In 1872 werd hij in deze stad ook organist van la Basilica di Sant'Antonio. Hij schreef meer dan 300 composities, veel voor orgel of harmonium, maar ook voor bijvoorbeeld piano en zang. Opus 120 bestaat uit 6 orgelstukken, daaruit speel ik de Melodia, met de Vox Humana van het bovenwerk als uitkomende stem.
Emma Lou Diemer is een Amerikaanse componiste, muziekpedagoge en organiste. Ze werd op 24 november 1927 geboren in Kansas City (Missouri). Ze studeerde o.a. bij Paul Hindemith. Ze was docent op verschillende scholen en conservatoria in de omgeving van Kansas City, Arlington (Virginia), College Park (Maryland) en Santa Barbara (Californië). Ook was ze organist in Washington D.C. Ze was 'composer-in-residence' van het Santa Barbara Symphony Orchestra en behaalde verschillende prijzen en onderscheidingen. Als componist schreef ze werken voor orkest, harmonieorkest, kamerensembles, solo-instrument, zang en elektronische muziek. Ook schreef ze voor orgel. Ik speel haar vrolijke en ritmische Fiesta.
Van eigen hand speel ik deze keer een rustig Orgelkoraal over Psalm 26. Daarna sluit ik mijn concert af met de heerlijk onstuimige Fantasie over het koraal "Dankt, dankt nu allen God" van Feike Asma.
