Online-orgelconcert 2 december 2022 in Goch (Duitsland)

Kijk en luister op vrijdagavond 2 december 2022 vanaf 20.00 uur naar het 77e online-orgelconcert van Minne Veldman op het Seifert-orgel (2015) in de Katholische Pfarrkirche Sankt Maria Magdalena in Goch (Duitsland).

Klik hier voor het programma.

Klik hier voor de digitale collecte.

Click here to donate from other countries (PayPal).

Na het grote succes van mijn onlineconcert vanuit Parijs (op 7 oktober), zend ik deze week (op vrijdag 2 december om 20.00 uur) opnieuw een online-orgelconcert uit op mijn YouTube-kanaal. Deze keer brengen we een heel gaaf Duits orgel bij u in de huiskamer. Ik bespeel namelijk het Seifert-orgel (2015) in de Katholische Pfarrkirche Sankt Maria Magdalena in het Duitse Goch, gelegen tussen Kleve en Kevelaer, zo'n 35 km van Nijmegen.

De kerk heeft een fenomenale akoestiek en het orgel is overtuigend veelzijdig met een prachtige klank. De dispositie is Frans georiënteerd, waardoor bijvoorbeeld Franck en Guilmant heel mooi uit de verf komen. Maar ook de Hollandse Koraalkunst en de Duitse Romantiek klinken hier fantastisch!

Mijn concert kent een overrompelend begin met de grote koraalfantasie van Max Reger over "Ein feste Burg ist unser Gott". Duitse Romantiek in optima forma, hoewel van Regers zeven koraalfantasieën (gecomponeerd tussen 1898 en 1900) deze de meest klassieke structuur heeft. Dat klinkt voortreffelijk in Goch. En de vele registratiewisselingen zijn voor registrant Sijtje een fluitje van een cent, omdat het orgel naar goed Duits gebruik beschikt over een uitstekende setzer. Dat is een computer in het orgel waarmee je alle registraties van tevoren kunt programmeren om er vervolgens met één knopje eenvoudig doorheen te navigeren. Zoals in al zijn koraalfantasieën volgt Reger in zijn compositie de vier verschillende liedverzen op de voet. De resolute eerste strofe ("Ein' feste Burg ist unser Gott") wordt vertolkt door een koraaltrio (met de melodie in de middenstem) voor een forte-registratie. De introverte tweede strofe ("Mit unsrer Macht ist nichts getan") bestaat uit een 4-stemmige bewerking in zachte registratie met de melodie in de tenor (gespeeld op het pedaal). De derde strofe ("Und wenn die Welt voll Teufel wär'") begint heel heftig (dubbelpedaal met de melodie in de rechtervoet, waarboven op het manuaal veelstemmig akkoordgeweld) en symboliseert daarmee het woeden van het kwaad (de wereld vol duivels), dat vervolgens overwonnen wordt (de melodie klinkt dan in de sopraan): "Ein Wörtlein kan ihn fällen"). Daarna volgt een decrescendo. De vierde en laatste strofe ("Das Wort sie sollen lassen stahn") is een voortdurend crescendo, met een maestoso-afsluiting voor het volle orgel, met uiteraard weer dubbelpedaal en volgrepige akkoorden.

Klik hier om de tekst te lezen. Het verdient aanbeveling om dit werk van Reger eens te beluisteren met de tekst ernaast. Dan gaat de muziek echt voor je leven!

Vervolgens is de beurt aan de Franse Romantiek. Allereerst de prachtige, ingetogen Pastorale van César Franck, gevolgd door een meerdelig werk van Alexandre Guilmant: Morceau de Concert. Hierin horen we eerst een Prélude (inleiding), waarna (gespeeld met een solo-tongwerk) het thema (Thème) wordt geïntroduceerd. Over dit thema worden vervolgens vier variaties (Variations) gemaakt met allerlei prachtige klankkleuren. Bijvoorbeeld de fraaie strijkers in de tweede variatie en de Voix Humaine en enkele solo-fluiten in de vierde variatie. Het werk wordt afgesloten met een bruisende Final.

De Hollandse Koraalkunst is in dit programma vertegenwoordigd door twee bewerkingen van Geestelijke Liederen door Jan Zwart. Eerst horen we enkele variaties over "Vrees niet, o mijn ziele" (ook bekend als "Als g' in nood gezeten"), daarna een heel mooi harmonisch orgellied over "Neem, Heer, mijn beide handen". Of het voor dit orgel is geschreven!

Het laatste deel van dit onlineconcert is gewijd aan twee Hongaarse componisten. Van Zsolt Gárdonyi (geboren in 1946 in Budapest), klinkt een heel sfeervolle bewerking van de Traditional Irish Tune "Be Thou My Vision". Eén van de mooiste melodieën die ik ken! En wat heeft deze man hem fraai bewerkt! We maken kennis met geweldige harmonieën, met de mooie strijkers in de begeleiding, de diepe 32-voet in de bas en de volle solo-fluiten in de melodie.

Tot besluit speel ik een van de grote orgelwerken van Franz Liszt: Präludium und Fuge über den Namen B-A-C-H. Omdat muzieknoten aangeduid worden met letters, is het mogelijk namen in muziek om te zetten. Dit wordt wel een muzikale handtekening genoemd. De bekendste hiervan is het BACH-motief, door veel componisten gebruikt, zo ook door Franz Liszt. Zijn virtuoze preludium en fuga over dit thema is een monumentaal hoogtepunt in de orgelliteratuur. Het thema volgt de Duitse notennamen. 'Vertaald' naar het Nederlands klinken de volgende tonen: B=Bes, A=A, C=C, H=B.
Bes - A - C - B dus.
Liszt componeerde dit werk naar aanleiding van zijn enthousiasme over het in 1853-1855 nieuw gebouwde Ladegast-orgel in de Dom van Merseburg.

Dit onlineconcert is op YouTube vrij toegankelijk voor iedereen. Maar het kost natuurlijk wel veel tijd en geld om zo'n concert te geven, op te nemen, te monteren en uit te zenden. Daarom houd ik bij mijn onlineconcerten, ook voor dit mooie project, een digitale collecte, ter vervanging van een entreeprijs. Met de opbrengst van deze collectes hoop ik de kosten te kunnen betalen en in de toekomst met enige regelmaat nieuwe onlineconcerten te kunnen geven. Uw vrije bijdrage is dus zeer welkom. Richtbedrag: € 10,00 per persoon.

Video